☯️[P1/2] VÌ SAO THU HÚT NHAU? CÂU CHUYỆN VỀ NỮ HOÀNG ÁI KỶ & NỮ HOÀNG ĐỒNG PHỤ THUỘC🌗
Vì sao "oan gia ngõ hẹp", người Ái Kỷ và Đồng Lệ thuộc luôn thu hút nhau?
Trong vô thức tập thể con người có rất nhiều nguyên mẫu (𝘈𝘳𝘤𝘩𝘦𝘵𝘺𝘱𝘦) tồn tại, và 1 trong số đó là Nguyên mẫu Nữ hoàng (𝐐𝐮𝐞𝐞𝐧 𝐀𝐫𝐜𝐡𝐞𝐭𝐲𝐩𝐞). Nếu ví tâm trí như 1 vương quốc thì đây là hình mẫu có tính chất cai trị và đại diện cho tính độc lập, chủ quyền bên trong mỗi người.
Qua bài viết này ta sẽ cùng bàn đến dấu hiệu của nguyên mẫu Nữ hoàng lành mạnh, và điều gì xảy ra khi nguyên mẫu này mất cân bằng hay tệ hơn là phân rã thành 2 mảng đối lập: Nữ hoàng Ái Kỷ (𝑵𝒂𝒓𝒄𝒊𝒔𝒔𝒊𝒔𝒕 𝑸𝒖𝒆𝒆𝒏) và Nữ hoàng Đồng Phụ thuộc (𝑪𝒐𝒅𝒆𝒑𝒆𝒏𝒅𝒆𝒏𝒕 𝑸𝒖𝒆𝒆𝒏).
Thông qua việc hình dung ví von, tượng hình, người viết sẽ cố truyền tải đáp án cho 2 câu hỏi:“Vì sao người AK và ĐLT luôn thu hút nhau? Nguyên nhân gốc rễ cho sự gặp gỡ này”. Bài viết này sẽ có nhiều kiến thức về tâm lý vô thức, đồng thời thể hiện quan điểm trung lập với cả 2 khía cạnh trên, mong mọi người đón nhận cởi mở.
------------------------------------
1️⃣ NGUYÊN MẪU NỮ HOÀNG LÀNH MẠNH
Khác với nguyên mẫu Nhà vua (𝐊𝐢𝐧𝐠 𝐀𝐫𝐜𝐡𝐞𝐭𝐲𝐩𝐞) vốn người hướng tới việc chinh phục và theo đuổi các giá trị bên ngoài, nguyên mẫu Nữ Hoàng với tư cách là 1 người cai trị nữ tính sẽ hướng vào nội tâm, thế giới bên trong hơn. Tâm trí là nơi cô ấy sinh sống, ngự trị và cô ấy sẽ tập trung vào việc xây dựng và duy trì nó ở trạng thái cân bằng nhất có thể.
Một người có nguyên mẫu Nữ Hoàng ở trạng thái toàn vẹn, lành mạnh thì sẽ có đặc điểm như:
🔸Có khả năng thiết lập ranh giới cá nhân.
🔸Có ý thức về chủ quyền cá nhân, tự chủ và tin tưởng năng lực của mình.
🔸Có khả năng quan hệ và kết nối.
🔸 Có lòng trắc ẩn và đồng cảm với người khác.
Theo thuyết gắn bó của 𝐉𝐨𝐡𝐧 𝐁𝐨𝐰𝐥𝐛𝐲 thì đây chính là đặc điểm của người có dạng gắn bó An toàn (𝘚𝘦𝘤𝘶𝘳𝘦 𝘈𝘵𝘵𝘢𝘤𝘩𝘮𝘦𝘯𝘵 𝘚𝘵𝘺𝘭𝘦). và trên thực tế cũng là hình mẫu lý tưởng cho sự phát triển nhân cách của 1 người. Ở đó họ không chỉ biết cách duy trì ranh giới cá nhân hợp lý mà còn có thể vươn ra hỗ trợ, kết nối, giúp đỡ mọi người 1 cách lành mạnh.
------------------------------------
2️⃣ ĐIỀU GÌ XẢY RA KHI NGUYỄN MẪU NỮ HOÀNG TOÀN VẸN BỊ PHÂN RÃ THÀNH 2 CỰC?
Nếu được nuôi dạy và phát triển trong môi trường an toàn và tích cực về mặt tâm lý, 1 đứa trẻ sẽ có nguyên mẫu Nữ hoàng ở dạng cân bằng như trên. Tuy nhiên, nếu gặp phải sang chấn tâm lý hay được nuôi dạy theo cách không phù hợp thì sẽ xảy ra hiện tượng phân ly (𝘋𝘪𝘴𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯). Tức 1 thể vốn lành mạnh, thống nhất nay sẽ bị phân rã ra thành các mảnh nhỏ hơn.
Trong trường hợp nguyên mẫu Nữ hoàng, từ đây sẽ là sự phân chia thành 2 mảnh đối lập: 𝐂𝐨𝐝𝐞𝐩𝐞𝐧𝐝𝐞𝐧𝐭 𝐐𝐮𝐞𝐞𝐧 (Nữ hoàng Lệ thuộc) và 𝐍𝐚𝐫𝐜𝐢𝐬𝐬𝐢𝐬𝐭 𝐐𝐮𝐞𝐞𝐧 (Nữ hoàng Ái kỷ).
Bất cứ ai cũng có 2 mảng “Đen - Trắng” bên trong chính mình
Ai trong chúng ta cũng sẽ có 2 “mảnh” này trong nhân cách, nhưng tùy từng mức độ phân rã mà cực nào sẽ nhô ra thành nhân cách chính (gọi là 𝐏𝐞𝐫𝐬𝐨𝐧𝐚 - lớp mặt nạ bên ngoài) và cực nào bị đẩy ra xa, chìm vào trong bóng tối tiềm thức (ta gọi là 𝐒𝐡𝐚𝐝𝐨𝐰 - cái bóng).
Kết quả là, ta sẽ thấy có 2 kiểu người phổ biến như sau:
💛 KIỂU 1: NGƯỜI BỊ NỮ HOÀNG ĐỒNG LỆ THUỘC CHI PHỐI
Đây là kiểu người có năng lượng Codependency trội nhưng yếu tố Ái kỷ lại rất yếu. Gần như chỉ có khía cạnh Đồng lệ thuộc của họ nắm quyền còn nữ hoàng Ái Kỷ của họ đang “ngủ yên” hoặc không phát triển. Kết quả là họ rất giàu cảm xúc, chân thành, đồng cảm, tốt bụng NHƯNG thiếu hụt ý thức về chủ quyền và ranh giới cá nhân.
Vd: 𝘌𝘮𝘱𝘢𝘵𝘩, 𝘊𝘰𝘥𝘦𝘱𝘦𝘯𝘥𝘦𝘯𝘤𝘺, 𝘋𝘰𝘰𝘳𝘮𝘢𝘵, 𝘗𝘦𝘰𝘱𝘭𝘦 𝘗𝘭𝘦𝘢𝘴𝘦𝘳, 𝘈𝘯𝘹𝘪𝘰𝘶𝘴 𝘈𝘵𝘵𝘢𝘤𝘩𝘮𝘦𝘯𝘵 𝘚𝘵𝘺𝘭𝘦, 𝘊𝘰𝘷𝘦𝘳𝘵 𝘕𝘢𝘳𝘤𝘪𝘴𝘴𝘪𝘴𝘵…
🖤 KIỂU 2: NGƯỜI BỊ NỮ HOÀNG ÁI KỶ CHI PHỐI
Ngược lại, đây là kiểu người có năng lượng Narcissist mạnh nhưng lại giấu nhẹm, đè nén hẳn khía cạnh yếu đuối, cảm xúc (𝐂𝐨𝐝𝐞𝐩𝐞𝐧𝐝𝐞𝐧𝐜𝐲) của bản thân đi. Nữ hoàng Codependency bị họ vứt vào xó và khóa kín lại, kết quả đây là những người có ý thức về bản thân, khao khát quyền lực, bảo vệ ranh giới, lãnh thổ NHƯNG thiếu mất khả năng đồng cảm, trắc ẩn hay hướng tới những lợi ích cao cả hơn.
Vd: 𝘕𝘢𝘳𝘤𝘪𝘴𝘴𝘪𝘴𝘵𝘴, 𝘗𝘴𝘺𝘤𝘩𝘰𝘱𝘢𝘵𝘩, 𝘚𝘰𝘤𝘪𝘰𝘱𝘢𝘵𝘩, 𝘔𝘢𝘤𝘩𝘪𝘢𝘷𝘦𝘭𝘭𝘪…
Như vậy, từ "chung 1 gốc ban đầu" nay ta có 2 phiên bản đối lập nhau hoàn toàn. Hãy cùng khám phá cách 2 Nữ hoàng này cai trị “vương quốc” tâm trí của họ như thế nào nhé!
------------------------------------
3️⃣ VƯƠNG QUỐC CỦA NỮ HOÀNG ĐỒNG LỆ THUỘC (CODEPENDENCY QUEEN)
Nhắc tới Nữ hoàng Đồng Lệ Thuộc ta có thể hình dung tới 1 người luôn đau đáu, quan tâm tới việc làm sao để được thần dân của mình yêu thích. Do đó, cô ấy cho đi tất cả quyền lực, thậm chí nhường ngôi của mình cho bất cứ ai vì sâu thẳm trong lòng, cô ấy tự ti, hoài nghi khả năng cai trị của chính mình.
Do không nhận thức được quyền lực và ranh giới của mình nên cô ấy mặc nhiên để mọi người đạp qua nó. Hàng rào ranh giới của cả 1 Vương quốc đáng lẽ phải được xây bằng gạch ổn định, chắc chắn thì nay lại được cho xây 1 cách lỏng lẻo, hời hợt với hy vọng sẽ không có ai “đủ nhẫn tâm” để xâm lăng, phá nát sự bình yên của cô ấy.
Trong khi Nữ hoàng Đồng Lệ Thuộc có lòng trắc ẩn, đồng cảm cao độ với những người thân yêu hay những người cùng vòng tròn xã hội, thì cô ấy lại không có khả năng tự trắc ẩn, bảo vệ và tôn trọng ranh giới của chính mình. Kết quả là ta có 1 Nữ hoàng rất giỏi cho đi, cống hiến nhưng không thể bảo vệ chính mình.
Codependent Queen giàu lòng hy sinh, trắc ẩn, cho đi nhưng lại không thể bảo vệ bản thân
------------------------------------
4️⃣ VƯƠNG QUỐC CỦA NỮ HOÀNG ÁI KỶ (NARCISSIST QUEEN)
Ngược lại, nữ hoàng Ái Kỷ là người có mối quan tâm hàng đầu là chính mình. Cô ấy luôn tự đề cao bản thân, trở thành chuyên gia trong mọi lĩnh vực mình từng làm. Lúc nào cũng tràn đầy khí thế, tràn đầy năng lượng thể hiện và xông pha. Cô ấy tin rằng mình đứng trên tất cả mọi người và chọn cách cai trị “thần dân” bằng quyền lực, sự bóc lột.
Nữ hoàng Ái Kỷ có khả năng thao túng điêu luyện, có thể khiến cho 1 nhóm chống lại nhau nếu điều đó có lợi cho bản thân cô ấy (hay chỉ đơn giản là khiến cô ấy thích thú). Đây là kiểu người sẽ khuấy động chiến tranh chỉ cho vui.
Narcissist Queen tham vọng, ưu tiên bản thân đến mức sẵn sàng giẫm đạp lên ranh giới của người khác
*Bàn thêm: Nói về khía cạnh thao túng tâm lý, Nữ hoàng Đồng Lệ Thuộc cũng thực hiện hình thức “thao túng ngầm” để được yêu thích. Còn nữ hoàng Ái Kỷ thì không quan tâm đến việc có được yêu thích hay không. Cô ấy cũng không đồng cảm với người khác mà chỉ quan tâm tới nhu cầu được thể hiện, đạt được lợi ích cá nhân.
Các đặc điểm khác:
▪️ Nữ hoàng Ái Kỷ cũng đối xử với kẻ yếu bằng cách bóc lột họ cho lợi ích riêng hoặc đày ải họ, ném họ vào sọt rác khi hết giá trị.
▪️ Cô ấy không thích những người mạnh mẽ vì biết rằng sâu trong nội tâm mình có rất nhiều bất an, sợ bị nhìn thấu (chính là phần cảm xúc của nữ hoàng Đồng Lệ Thuộc bị đè nén trong tiềm thức).
▪️ Nữ hoàng Ái Kỷ cũng rất nóng tính nên bất cứ ai thách thức cô ấy sẽ trở thành mối đe dọa và cô ấy sẵn sàng đáp trả tương tự.
------------------------------------
5️⃣ HẬU QUẢ CỦA VIỆC NGUYÊN MẪU NỮ HOÀNG BỊ PHÂN RÃ
Do sở hữu những đặc điểm hoàn toàn trái ngược nên 2 Nữ hoàng này không thích nhau. 𝐂𝐨𝐝𝐞𝐩𝐞𝐧𝐝𝐞𝐧𝐭 luôn nghĩ 𝐍𝐚𝐫𝐜𝐢𝐬𝐬𝐢𝐬𝐭 là: ác quỷ, xấu xa, ích kỷ. Còn 𝐍𝐚𝐫𝐜𝐢𝐬𝐬𝐢𝐬𝐭 lại nghĩ rằng 𝐂𝐨𝐝𝐞𝐩𝐞𝐧𝐝𝐞𝐧𝐭 là: ngu ngốc, nhu nhược, yếu đuối. Vì vậy nỗi sợ hãi lớn nhất của họ là trở thành nhau và đây là lý do dẫn đến sự chia rẽ nội bộ sâu sắc.
Nếu đứng ngoài quan sát có lẽ bạn sẽ lờ mờ nhận ra rằng, cả 2 hình tượng Nữ hoàng này kiểu nào cũng bất ổn. Để bạn làm thần dân của ai cũng là thảm họa. Sống trong vương quốc của Nữ hoàng Đồng Lệ Thuộc thì bị nước khác cướp bóc liên miên còn ở trong vương quốc của Nữ hoàng Ái Kỷ thì vô cùng ngột ngạt, bị bóc lột, thao túng.
Ai cũng thiếu hụt 1 thứ gì đó và mãi không thể đạt được trạng thái cân bằng hẳn. Họ thiếu gì vậy?
Chắc bạn cũng nhận ra được là họ thiếu nhau. Chính xác hơn là họ thiếu hụt và chưa tích hợp được khía cạnh còn lại của đối phương.
Cứ coi như vậy đi nhưng tất cả những điều này liên quan gì đến bạn? Liên quan gì đến việc chúng ta liên tục gặp người độc hại?
…..
Theo quy luật, vạn vật sinh ra luôn phải sở hữu trong mình tính đối lập, ví dụ: 2 mặt Thiện - Ác, Tốt - Xấu, Đúng - sai. Đồng Lệ Thuộc và Ái kỷ cũng vậy, họ là “2 mặt của 1 đồng xu” tuy khác biệt nhưng lại bổ khuyết cho nhau.
Vũ trụ hay số phận có những quy tắc rất éo le để khiến mọi thứ hướng tới sự toàn vẹn, khôi phục sự lành mạnh, thống nhất ban đầu. Điều này có nghĩa là ngoài sự phân tách, chia rẽ (do sang chấn, yếu tố gia đình... những điều bạn ko kiểm soát được), thì sẽ tồn tại 1 lực nữa khuyến khích mọi người tích hợp lại khía cạnh bản thân còn thiếu để về trạng thái cân bằng, toàn vẹn như lúc đầu.
Ví dụ:
▪️ Một người ích kỷ, nhẫn tâm để thoát khỏi cảm giác trống rỗng hay nghiệp quả thì phải học được sự yêu thương, trắc ẩn, cho đi => Đạt mức cân bằng
▪️ Người lệ thuộc, yếu đuối cần học cách thiết lập ranh giới cá nhân, yêu thương bản thân, có khả năng tự bảo vệ mình => Đạt mức cân bằng
Và xui thay, trường đời mà cũng là trường học. Chẳng có cách học hỏi nào tốt hơn là cho bạn gặp đúng “chuyên gia” mạnh ở mảng bạn đang thiếu.
Kết quả là, người Ái Kỷ và người Đồng Lệ Thuộc luôn có xu hướng vừa thu hút lẫn nhau (vì tâm trí vô thức tìm đến cái thiếu) vừa đẩy nhau sâu sắc (vì sự khác biệt), tạo nên những mối quan hệ yêu - ghét, cực kỳ dai dẳng, khó cắt đứt.
Bạn ghét họ và muốn đẩy họ ra xa nhưng thực tế tâm trí bạn biết rằng, để an toàn sẽ cần sở hữu 1 vài đặc điểm của họ. Trong Trắng có Đen và trong Đen phải có Trắng, sự Lương thiện phải đi cùng Ranh giới lý trí, sự Tham vọng, tự tin phải có trong đó sự Chân thành, cống hiến... ý là như vậy.
Trừ trường hợp chúng ta tự nỗ lực khôi phục lại sự thiếu hụt này từ bên trong, còn không thì sẽ rất khó có thể tự cắt đứt “sợi tơ năng lượng” (Trauma bond) do số phận dệt nên này. Có thể còn có nhiều lý do khác nữa nhưng đây là hướng lý giải cơ bản trong tâm lý học trường phái Jung.
Còn có một số ý nữa về đặc điểm của 2 nữ hoàng ĐLT & AK, gợi ý cách tích hợp… nhưng bài cũng đã dài. (Mà thú thật mình cũng chẳng biết có ai đọc hay quan tâm không nữa). Vậy nên thôi mình xin tạm kết bài bằng 1 vài câu trích dẫn liên quan dưới đây:
⚫“Mọi thực thể sở hữu 1 khuynh hướng nội tại là hướng về cái đối lập với chúng (khuynh hướng Enantiodromia)” - 𝑪𝒂𝒓𝒍 𝑱𝒖𝒏𝒈
⚪ "Không có ánh sáng nào mà không có bóng tối, và không có sự toàn vẹn tâm lý nào mà không chứa đựng sự không hoàn hảo" - 𝑪𝒂𝒓𝒍 𝑱𝒖𝒏𝒈
Chúc tất cả chúng ta đều sẽ trọn vẹn, đủ đầy từ bên trong để những điều ta thiếu sẽ không còn biến thành "lực hút vô thức" kéo những người không mong muốn đến nữa!
#narcissism #codependency #yinyang #wholeness #intergration #shadowwork #carljung